باب: إذ
أتاه خادمه
بطعامه.
18. HİZMETÇİNİZ SİZE YEMEĞİNİZİ GETİRDİĞİNDE
حدثنا
حجاج بن
منهال: حدثنا
شعبة قال:
أخبرني محمد
بن زياد: سمعت
أبا هريرة رضي
الله عنه،
عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (إذا أتى
أحدكم خادمه
بطعامه، فإن
لم يجلسه معه،
فليناوله
لقمة أو
لقمتين، أو
أكلة أو
أكلتين، فإنه
ولي علاجه).
[-2557-] Ebu Hureyre r.a.'den rivayet edilmiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem: "Hizmetçiniz size yemeğinizi getirdiğinde onu sizinle birlikte
sofraya oturtmayacaksanız, hiç olmazsa ona bir iki lokma verin. Bu onu memnun
eder" buyurmuştur.
Tekrar: 5460
AÇIKLAMA: Bu hadis kişinin
kölesini sofraya oturtmamasının mübah olduğunu gösterir. Bu konu ile ilgili
değerlendirme Et'ime (Yiyecekler) bölümünde gelecektir.(bkz. 5460. hadis)
Ayrıca bu hadis, Ebu Zer hadisindeki "Onlara yediklerinizden yedirin"
emrinin farz olmayı gerektirmediğine delil getirilmiştir.
باب:
العبد راع في
مال سيده.
19. KÖLE EFENDİSİNİN MALININ ÇOBANIDIR
ونسب النبي
صلى الله عليه
وسلم المال
إلى السيد.
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem malı efendiye ait kılmıştır.
حدثنا
أبو اليمان:
أخبرنا شعيب،
عن الزهري قال:
أخبرني سالم
ابن عبد الله،
عن عبد الله
بن عمر رضي
الله عنهما: أنه
سمع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم يقول: (كلكم
راع ومسؤول عن
رعيته،
فالإمام راع
ومسؤول عن
رعيته،
والرجل في
أهله راع وهو
مسؤول عن
رعيته،
والمرأة في
بيت زوجها
راعية وهي مسؤولة
عن رعيتها،
والخادم في
مال سيده راع
وهو مسؤول عن
رعيته). قال
فسمعت هؤلاء
من النبي صلى الله
عليه وسلم،
وأحسب النبي
صلى الله عليه
وسلم قال:
(والرجل في
مال أبيه راع
ومسؤول عن
رعيته، فكلكم
راع، وكلكم
مسؤول عن رعيته).
[-2558-] Abdullah İbn Ömer r.a.'den rivayet edildi, dedi
ki: Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu: "Hepiniz çobansınız ve
güttüğünüzden sorumlusunuz. Devlet başkanı çobandır ve güttüğünden sorumludur.
Kişi ailesinin çobanıdır ve güttüğünden sorumludur. Kadın kocasının evinin
çobanıdır ve güttüğünden sorumludur. Hizmetçi efendisinin malının çobanıdır ve
güttüğünden sorumludur."
Abdullah İbn Ömer diyor ki: Ben Hz. Nebi'in bunları söylediğini kesin
işittim. Şunu da söylediğini sanıyorum: "Kişi babasının malının çobanıdır
ve güttüğünden sorumludur. Kısacası hepiniz çobansınız ve güttüğünüzden
sorumlusunuz."
AÇIKLAMA: "Köle
efendisinin malının çobanıdır", yani onu koruması ve ondan izinsiz bir şey
yapmaması gerekir. "Kadın da kocasının evinin çobanıdır." Kadının
özellikle evin çobanı olduğu belirtilmiştir. Çünkü genellikle evin dışındaki
şeylere özel bir izin olmadan ulaşamaz. Ahkam (hükümler) bölümünün başlarında
bu konuyla ilgili geniş açıklama gelecektir.(7138. hadis)
باب: إذا
ضرب العبد
فليجتنب
الوجه.
20. KİŞİ KÖLESİNİ DÖVDÜĞüNDE YÜZÜNE VURMAKTAN SAKINMALIDIR
حدثنا
محمد بن عبيد
الله: حدثنا
ابن وهب قال: حدثني
مالك بن أنس.
قال: وأخبرني
ابن فلان عن
سعيد
المقبري، عن
أبيه، عن أبي
هريرة رضي
الله عنه، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. وحدثنا
عبد الله ابن
محمد: حدثنا
عبد الرزاق:
أخبرنا معمر، عن
همام، عن أبي
هريرة رضي الله
عنه، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال: (إذا
قاتل أحدكم
فليجتنب
الوجه).
[-2559-] Ebu Hureyre r.a.'den rivayet edilmiştir: Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem şöyle buyurdu: "Dövüştüğünüzde karşıdakinin yüzüne vurmaktan
sakının."
AÇIKLAMA: Had cezası, tazir
cezası veya eğitmek için vuran herkes bu yasağın kapsamına girer.
Nevevi şöyle der: Alimler derler ki: "Yüze vurmak
yasaklanmıştır. Çünkü yüz, bütün güzellikleri birleştiren narin bir organdır.
Algılama da en çok yüzdeki organlarla olur. Bu sebeple algılama yok olmasın,
yüz tamamen veya kısmen çirkinleşmesin diye yüze vurulmaz. Çünkü yüzdeki
çirkinlik göz önünde olduğu için çok kötü olur. Hatta yüzüne vurulan kişi
çirkinleşmekten genellikle kurtulamaz.
Zikredilen bu açıklama güzeldir. Fakat Müslim'de başka bir
gerekçe daha zikredilmiştir. Şöyle ki Müslim, bu hadisi Ebu Eyyub el-Meraği
kanalıyla Ebu Hureyre'den şu ilave ile zikretmiştir: "Allah Adem'i sureti
üzere yaratmıştır."
"sureti" kelimesindeki zamirin kime gittiği konusunda
görüş ayrılığı vardır.
Alimlerin çoğunluğu bunun, dövülen kişiye gittiği görüşündedir.
Çünkü yukarıda geçtiği gibi, insanların yüzlerine değer verilmesi
(incitilmemesi) emredilmiştir.
İTK BÖLÜMÜ BİTTİ.
MUKATEBE BÖLÜMÜ BİR SONRAKİ SAYFADA.